Door de lens van Hilly van Eerten - De ontwikkeling van een kunstenaar

Hilly van Eerten (Nijverdal, 1957) komt uit een milieu waarin praktisch nut zwaarder woog dan creatieve ambitie. Ze groeide op in een tijdperk waarin economische stabiliteit de norm was en kunstenaars vaak werden afgeschilderd als profiteurs zonder duidelijk toekomstperspectief. Toch voelde Hilly zich het meest aangetrokken tot de creatieve vakken op school. Maar omdat ze zichzelf niet goed genoeg vond in realistisch tekenen, dacht ze dat de kunstacademie niet voor haar was weggelegd. 'Ik hoorde dat je uitzonderlijk goed moest zijn om er je brood mee te verdienen', vertelt ze. De ouders van Hilly stimuleerden hun kinderen om te kiezen voor een opleiding waarmee ze 'hogerop' zouden kunnen komen en die een stabiele positie in de maatschappij zou garanderen. Hilly koos uiteindelijk voor de verpleging, een beroep waarin ze dacht zichzelf nuttig te kunnen maken.

Inzicht

Maar de verpleegopleiding bleek niet goed bij haar te passen. Ze vond de intensiteit van de sociale interacties overweldigend en liep tegen haar persoonlijke grenzen op. Ze merkte dat haar manier van reageren soms afweek van wat anderen verwachtten.  ‘Als je anders functioneert dan de meeste mensen om je heen, kom je veel onbegrip tegen’, zegt ze. Pas veel later in haar leven ontdekte ze dat haar denkwijze geen zwakte was, maar gewoon een andere manier van waarnemen. Dit inzicht hielp haar met terugwerkende kracht veel puzzelstukjes op hun plek te laten vallen en zichzelf meer te accepteren.

Autonomie

Hilly vond haar weg naar het kunstenaarschap op een onverwachte manier, maar het voelde direct als de juiste keuze. Ze schilderde wekelijks in het atelier van een bevriende kunstenaar, waar ze steeds meer in haar element was. Naarmate haar artistieke vaardigheden zich verder ontwikkelden, zag deze mentor potentie in haar werk en moedigde haar aan om toelating te doen voor de kunstacademie. Ze werd aangenomen bij de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en volgde daar de avondopleiding. Op de academie voelde Hilly zich eindelijk op haar plek, al werd ze ook hier wel eens geconfronteerd met onbegrip. Sommige docenten begrepen haar aanpak niet. Toch bleef ze experimenteren en vond ze in de grafische kunsten – met name etsen en lithografie – een techniek die haar aansprak. In haar laatste jaar specialiseerde ze zich volledig in grafiek, ook al was dit niet een gebruikelijke afstudeerrichting voor de avondopleiding.

Innovatie

Na haar afstuderen bleef Hilly grafische kunst maken, maar de praktische beperkingen van traditionele technieken dwongen haar tot innovatie. Lithografie vereiste een fysieke inspanning die op lange termijn niet haalbaar voor haar was, dus schakelde ze over op monoprints, een techniek die minder lichamelijk belastend is. Maar de ouderwetse fotokopieerapparaten die ze gebruikte voor haar prints, werden steeds minder beschikbaar naarmate het nieuwe millennium vorderde. Tegelijkertijd groeide haar interesse in digitale technieken. Hoewel ze aanvankelijk twijfelde of ze de overstap naar digitaal werken kon maken – ‘ik was niet bepaald een computermens’ –, begon ze te experimenteren met fotobewerkingsprogramma’s. Al snel ontdekte ze in digitale kunst het medium dat bij haar paste. ‘Toen ik eenmaal digitaal begon te werken, voelde ik: dit is mijn techniek.’

De stad als muze

De stad is Hilly’s grootste muze. Al sinds haar afstuderen fascineert moderne stedenbouw haar: de manier waarop mensen zich verhouden tot architectuur, infrastructuur en elkaar. ‘Een stad leeft, beweegt en vertelt zoveel verhalen’, licht ze toe. Met haar camera legt ze architectonische details, onverwachte structuren en menselijke interacties vast. Deze foto’s vormen de basis voor haar zogenaamde urban collages. In haar atelier verwerkt ze deze beelden digitaal, snijdt ze elementen uit en voegt ze samen tot grafische composities. Haar stijl is deels gevormd door een gelukkig toeval. Tijdens een vakantie in Praag gebruikte ze per ongeluk een al eerder gebruikt filmrolletje. De dubbele beelden die hieruit ontstonden, intrigeerden haar enorm en inspireerden Hilly om dit concept verder uit te werken. De aanpak van over elkaar heen gelegde beelden werd een centraal kenmerk van haar werk.

Inspiratie

Hilly begint haar creatieve proces vaak met een wandeling door een grote stad, gewapend met haar camera. Uit twee uurtjes wandelen en fotograferen kan ze zo een hele serie werk halen, vertelt ze. ‘Ik moet wel geïnspireerd zijn hoor, anders komt er niets. Maar in een stedelijke omgeving, en als ik goed in mijn energie zit, kan ik altijd wel iets vinden.’ In tegenstelling tot veel andere kunstenaars, vindt Hilly geen inspiratie in de natuur. ‘Natuur boeit me niet, ik ben er snel op uitgekeken. Alleen een boom in combinatie met een stedelijke omgeving kan ik mooi vinden.’ Ze houdt van de constante beweging en bedrijvigheid van de stad. En hoewel ze soms moeite heeft met het omgaan met te veel prikkels van buitenaf, heeft ze daar geen last van als ze door haar lens kijkt. De camera fungeert als een filter, waardoor ze beter kan omgaan met de omgeving.

Balans

Heel af en toe heeft ze last van een creatieve blokkade. ‘Soms heb ik te veel gedaan, te veel gewerkt. Fysiek en emotioneel ben ik dan gewoon op.’ In haar vroege jaren maakte Hilly lange dagen in het grafisch atelier, vaak zonder te stoppen. Met de jaren heeft ze een gezondere balans gevonden. Zo werkt ze tegenwoordig bijvoorbeeld een paar uur per dag in plaats van acht. Ze heeft gemerkt dat dit zowel haar welzijn als de kwaliteit van haar werk ten goede komt. En ze leerde dat het belangrijk is om af en toe een langere pauze te nemen van haar werk: ‘ook een kunstenaar heeft vakantie nodig om weer op te laden en creatief te kunnen zijn’.

Uitdagingen overwinnen

Voor Hilly is het niet altijd even makkelijk geweest om zich in de conventionele kunstwereld te begeven. Toegang krijgen tot de commerciële galerieën vond ze een uitdaging: sociale interacties en netwerkevenementen zoals openingen en ontmoetingen met galeriehouders, voelden onnatuurlijk. ‘Ik ben niet iemand die zichzelf makkelijk verkoopt’. Ze heeft een aantal moeilijke jaren gehad, vertelt ze: ‘ik maakte wel werk, maar verkocht bijna niets. Ik was net op het punt waarop ik dacht: misschien moet ik er maar als hobby mee doorgaan, toen het als vanzelf goed begon te lopen’. Ze deed mee aan exposities en werd benaderd door een gerenommeerd grafisch gezelschap. De opkomst van digitale media bood haar nieuwe mogelijkheden. Door haar kunst digitaal in te sturen, kan ze deelnemen aan internationale exposities zonder fysiek aanwezig te hoeven zijn. ‘Ik heb net mijn werk ingestuurd voor een expositie in New York. Dat soort dingen waren vroeger veel moeilijker.’

Samenwerking met Business Art Service

In 2020 werd Hilly benaderd door Business Art Service, waar ze onder de indruk waren van de intensiteit en de unieke stijl van haar werk. Deze samenwerking gaf Hilly niet alleen meer zichtbaarheid, maar ook de mogelijkheid om haar digitale grafiek in verschillende zakelijke omgevingen te presenteren. Een van de klanten die met veel bewondering Hilly’s werk tentoonstelt, is het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen). Hilly vertelt dat ze die ochtend samen met een conservator van Business Art Service naar het UWV-kantoor in Utrecht is geweest om haar werk te bekijken. Ondertussen werd er een kunstwerk verwisseld omdat cliënten hadden aangegeven dat ze zich gespannen en onrustig voelden door een schilderij dat in een bepaalde spreekkamer hing. Dit deed Hilly weer even heel bewust stilstaan bij de kracht van kunst. Ze legt uit: ‘als kunst spanning kan oproepen, dan kan het ook het tegenovergestelde bewerkstelligen: een ruimte en de mensen daarin op een rustgevende manier beïnvloeden'.

Authenticiteit

Hilly van Eerten creëert in haar urban collage-stijl een indrukwekkende mix van techniek, creativiteit en persoonlijke expressie. Haar eigen ervaringen vormen de basis voor haar benadering van het kunstenaarschap, waarmee ze barrières doorbreekt en nieuwe perspectieven creëert. Door trouw te blijven aan haar eigen visie en haar grenzen te respecteren, draagt ze bij aan een kunstklimaat waarin authenticiteit en diversiteit gewaardeerd worden.